Etapy procesu o nieważność małżeństwa

Etapy procesu o nieważność małżeństwa

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa przebiega w kilku podstawowych etapach. Ponieważ ma on charakter tzw. procesu spornego, możemy wyróżnić jego cztery fazy:

• Faza wprowadzenia sprawy – inicjuje ją sformułowanie skargi powodowej, następuje zawiązanie sporu tj. ustalenie formuły wątpliwości.
• Faza dowodowa – inaczej zwana instrukcją sprawy, polega na gromadzeniu materiału dowodowego, który będzie wykorzystany w procesie.
• Faza dyskusji sprawy – w tej fazie strony uzyskują prawo zapoznania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym, mają prawo zgłoszenia dodatkowych dowodów, przedstawienia uwag.
• Faza decyzyjna – kończy się wydaniem wyroku, w tej fazie dochodzi do tzw. rozwiązania przedmiotu sporu.

Przebieg procesu

I Złożenie skargi powodowej

• Złożenie osobiście w siedzibie sądu.
• Wysyłka drogą pocztową, listem poleconym.
• Skarga powinna zawierać: wyrok rozwodowy (może być kopia), świadectwo ślubu kościelnego z parafii, w której małżeństwo zostało zawarte (musi być aktualne), opinie OZSS, dodatkowo zdjęcia wszelkich akt spraw o rozwód, alimenty, ustalenie kontaktów z dzieckiem celem możliwości wykorzystania tych dokumentów w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, opinie psychologa, psychiatrów, wszelkie zapiski, maile, smsy.
• Należy uiścić opłatę kancelaryjną, która jest określona przez każdy sąd z osobna.

II Wydanie dekretu wyznaczającego skład sędziowski

III Przyjęcie/odrzucenie skargi powodowej przez właściwy sąd

IV Wezwanie i zawiadomienie stron

• Gdy skarga zostanie przyjęta, strony zostaną o tym poinformowane i jednocześnie wezwane do zawiązania sporu tj. wypowiedzenia się na temat przedmiotu sporu.

V Ustalenie formuły wątpliwości

• Wypowiedzenie się stron na temat przedmiotu sporu jest konieczne do tego aby ustalić formułę wątpliwości tj. tytuły, z których będzie prowadzony proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa. O ustaleniu formuły wątpliwości zostają powiadomione strony.

VI Rozpoczęcie postępowania dowodowego – instrukcja sprawy

• Na tym etapie następuje przedstawienie dowodów, przesłuchanie stron i świadków, wydane zostają opinie biegłych.

VII Publikacja akt sprawy

• Strony oraz adwokaci mają możliwość przejrzenia akt sprawy
• Po publikacji akt sprawy strony mają możliwość złożenia swoich merytorycznych uwag oraz wniosków.

VIII Ewentualne nowe dowody, nowi świadkowie

• Gdy zostaną wniesione nowe dowody, wówczas następuje ponowne ogłoszenie akt sprawy.

IX Zamknięcie postępowania dowodowego

• Zamknięcie postępowania dowodowego następuje po zebraniu wszystkich dowodów oraz po publikacji akt.
• Każda ze stron ma prawo przedstawienia wniosków obrończych i uwag.

X Uwagi obrońcy węzła

• Obrońca węzła ma za zadanie bronić węzła małżeńskiego. Należy liczyć się z tym, że jego uwagi będą negatywne, co nie oznacza, że wyrok będzie negatywny.
• Obrońca węzła będzie przedstawiał argumenty za ważnością węzła małżeńskiego.

XI Poinformowanie stron o uwagach obrońcy węzła

XII Głos obrończy

• Głos obrończy to istotny element procesu. Strona, bądź adwokat kościelny powinny podsumować całość zebranego materiału dowodowego i przedstawić argumenty świadczące za nieważnością zawartego małżeństwa.

XIII Końcowe uwagi obrońcy węzła

XIV Wyrokowanie

• W wydaniu wyroku biorą udział trzej sędziowie.
• Aby wydać wyrok pozytywny, sędziowie muszą mieć pewność moralną o nieważności małżeństwa.

XV Wydanie dekretu o wykonalności wyroku

• Gdy zapadł wyrok pozytywny, potwierdzający nieważność zawartego małżeństwa.
• Gdy żadna ze stron oraz obrońca węzła w przewidzianym do tego terminie nie zgłosiła apelacji.
• Wyrok staje się wykonalny. Strony zostają o tym poinformowane. Następuje wydanie dekretu o wykonalności wyroku, a strony mogą ponownie zawrzeć sakramentalny związek małżeński.

adwokat kościelny Warszawa

Magdalena Pietrzyk